Woordweetje: Pissebed
Een pissebed is een vies beestje met een vieze naam. Maar waar komt die naam eigenlijk vandaan?...
De Antwerpse universiteit UA doet het zonder schaamte. Gebruikt een nietsvermoedende student een verouderd woord in een examentekst, dan is een volledig punt aftrek het gevolg. Inderdaad, de onderwijsinstelling bestraft het hanteren van archaïsmen.
Door Julian de Backer
Sneu zonder meer, want bestaat er iets mooiers dan een flets, zoutloos verslag te kruiden met een niet-alledaags woord? Waarom zou je ‘munt’ schrijven als je nog steeds ‘dukaat’ of ‘sestertie’ kan bezigen? Akkoord, er is een betekenisverschil – maar een beetje professor ziet dwars door dat euvel heen. In tijden van ‘bokitoproof’, ‘tentsletje’ en ‘selfie’ is het smullen met ‘edoch’, ‘jegens’ en ‘rabauw’. Wanneer een vrij tot zeer mooie vrouw op straat passeert, is het veel gepaster om haar met ‘freule’ of ‘deerne’ aan te spreken – en openingszinnen zullen er ook pittiger door worden. Neem nota, hitsige heren.
Zonder meer het mooiste ouderwetse woord dat onze Nederlandsche taal te bieden heeft, is ‘gaarne’. Van Dale omschrijft het als “<form.> graag, met genoegen”. Uw dienaar las dit de eerste keer in ‘Hypnosestralen’, een album van de beste Belgische stripreeks ‘Piet Pienter en Bert Bibber’ van notoir kluizenaar Jozef “Pom” Van Hove. Wanneer een lokaal politicus met ambitieuze plannen een extra glas wijn wordt aangeboden, antwoordt de gluiperige gladjakker bevestigend met “Gaarne!… ‘n Lekker wijntje!” (sic.). Mijn elfjarige zelve was meteen betoverd door het gekke woord. Wie gebruikt vandaag de dag nog ‘gaarne’, voluit zelfs ‘volgaarne’? De tegenstelling ‘ongaarne’ hoor je al helemaal niet meer. Tijd voor een revanche, alsook een remonte. Omarm met gulzige graagte ‘gaarne’. Gooi het vandaag nog tussen uw dagelijkse conversaties. En als uw geliefde u een fruitig glas gegist druivensap met een stevige afdronk aanbiedt, dan weet u dat “Gaarne!… ‘n Lekker wijntje!” het enige correcte antwoord is.
Heb je ook een leuk idee voor een column en kun je goed schrijven? Stuur hier je column in.
Wie weet zie je die binnenkort terug op deze site! Gepubliceerde columns worden beloond met een leuk Taalvoutjes-pakket.
Een pissebed is een vies beestje met een vieze naam. Maar waar komt die naam eigenlijk vandaan?...
Hollanders zijn handelaren. En met die handelsgeest komt een rijke verkoopvocabulaire goed van pas. Veel woorden die we vandaag de dag gebruiken zijn dan ook to...
“Nou, dan zal ik maar eens met het eten beginnen.” Dikke kans dat er dit kerstweekend in al die huiskamers weer tientallen clichés weerklinken. R...
Op welke manier kun je 'ja' allemaal gebruiken? En waarom is het beledigend als je met 'u' wordt aangesproken? Marc van Oostendorp vertelt het je!...