“Mam … mam! Mag ik op de tjsoek tjsoek?” Mijn moeder draait zich geïrriteerd om en werpt me een vernietigende blik toe. “Floris!”, roept ze. “Hoe vaak moet ik nog zeggen dat het gebruik van een onomatopee over het algemeen niet heel erg intelligent overkomt?” “Ja mam … Je zei het al vaker. Maar ik wil gewoon op de tsjoe … op het treintje …” “Dan moet je dat eerst maar eens fatsoenlijk vragen”, zei mijn moeder. “We zijn hier om jouw derde verjaardag te vieren en je bent groot genoeg om fatsoenlijk Nederlands te spreken.” “Ja, maar mam … De Duitsers doen het allemaal! Die praten nog steeds over een Zug …” Mijn moeder rolt met haar ogen en bestelt uit pure frustratie een patates frites met extra mayonaise.
Door: Floris Mein
Ja, je kunt wel zeggen dat het taalpurisme er bij mij met de paplepel is ingemetseld. Oh, dat is iets waar mijn moeder ook een enorme hekel aan had trouwens. Aan een malapropisme. En dat is overigens iets wat ik echt van haar overgenomen heb. Ik kan niet tegen mensen die het klokje ergens hebben horen luiden en dan als muizen op tafel gaan dansen. En iedereen weet wat ze zeggen over malapropismen, toch? Het is als hoge bomen voor de zwijnen werpen.
Het zal je ondertussen niet ontgaan zijn dat deze column over stijlfouten gaat. Ik heb geprobeerd er een educatief element in te bouwen, kun je wel zeggen.
Dus ik hoop dat jullie een en ander kunnen opnoteren als we doorgaan naar de volgende stijlfout. De contaminatie. Ik kan me er namelijk nogal aan irriteren als mensen niks opnoteren, dus gelieve pen en papier nog een keer te laten rondcirculeren, zodat u zich later niet hoeft te verexcuseren als u bijvoorbeeld struikelt over stijlfout nummer vier.
De tautologie. Dit is een lastige en daarom krijgt u nu gratis en voor niks een paar tips waardoor u voortaan voor altijd en eeuwig kunt onthouden wat u nooit en te nimmer meer fout mag doen. Hoewel u vast en zeker wel weet dat een tautologie niet altijd een stijlfout hoeft te zijn. Hij kan ook ingezet worden als stijlfiguur. Grappig dat juist deze (potentiële) stijlfout dubbel uitgelegd kan worden.
Ik hoop dat u wat heeft opgestoken van deze column. Zodat uw kennis van de Nederlandsche taal steeds groter zal groeien en u later – als u een oude grijsaard bent – uw kennis kunt doorgeven aan uw nageslacht. Over pleonasmen bijvoorbeeld. Beginnen er wat kwartjes naar beneden te vallen?
Kun je zelf leuk schrijven en wil je je column of woordweetje terugzien op onze site? Stuur in.
Ze zijn stokoud en springlevend: Nederlandse spreekwoorden. Hou je er net als ik van om soms zomaar een archaïsch spreekwoord in je vocabulaire te knallen om je...
De verkiezing Weg met dat woord! is na vijf jaar gestopt. Boe! We waren nog lang niet klaar met het verbannen van irritante woorden. Maar gelukkig hoeven we nie...
Een borrel, borrelen, de VrijMiBo … Hoewel Nederlanders vaak het woord ‘gezellig’ benoemen als het meest typische en onvertaalbare Nederlandse woord, hoort de b...
Verschill muss da sein. Das ist falsche Buhl. Lüll da jetzt nicht umhin. Enkele steenkolenduitse zinnen uit het boekje ‘Es kommt wohl gut’ van Nederduitser Rein...