Langue, sprog, Sprache, lengua, lingua: het woord ‘taal’ in verschillende Europese talen. In zijn nieuwste boek ‘Lingua – Dwars door Europa in 69 talen’ neemt taaljournalist Gaston Dorren ons kriskras mee door deze landen, aan de hand van de verschillende talen die er worden gesproken. En dat zijn er nogal wat, negenenzestig om precies te zijn, dus!
Door Stefanie Meijers
Niet alle talen in het boek van Dorren worden dagelijks gesproken. Zijn boek gaat ook over dialecten en streektalen, zoals het Galicisch, het Saterfries en het Limburgs (het dialect dat Dorren zelf spreekt). Van veel van de talen in ‘Lingua’ heb je waarschijnlijk nog nooit gehoord. Ken jij bijvoorbeeld het Gagaoezisch? Het is een taal die volgens de schrijver niet eens echt op een taal lijkt: “Het klinkt naar Kuifje, het klinkt naar Lady Gaga en Radio Gaga, het klinkt naar van alles, maar niet naar een heuse taal.” En toch is het dat wel, gesproken in een deelrepubliek van Moldavië. Het lijkt in de zinsopbouw zelfs een beetje op het Nederlands.
Dorren schrijft geestig, gevat en toch wetenschappelijk. Bij elk van de 357 pagina’s spat zijn liefde voor taal ervan af. Aan de hand van een van de symbolen onder elk hoofdstuk geeft hij aan wat het Nederlands aan de betreffende taal heeft geleend. Zo noemen Slowaken een heuvel langs de zee duna. Precies zoals onze duinen! Een ander symbool geeft aan wat wij Nederlanders uit die andere taal hebben geleend. Zo vind je onder het Italiaanse hoofdstuk uiteraard spaghetti. Maar ook uit minder voor de hand liggende talen hebben wij woorden geleend, zoals ‘pinguïn’ uit het Wels. Het leukste symbool vind ik het wolkje met een pijl. Hiermee geeft Dorren aan welke woorden we uit de taal zouden móeten lenen, omdat ze veel handiger zijn dan sommige Nederlandse woorden. We zouden uit het IJslands bijvoorbeeld flugdólgur kunnen overnemen, voor een passagier die zich misdraagt in het vliegtuig. Handig, de volgende keer dat je via Reykjavík vliegt!
‘Lingua – Dwars door Europa in 69 talen’ is een boek over talen zoals een boek over talen hoort te zijn: vol relevante kennis en toch knap en vlot geschreven. Het is geen koffietafelboek, zoals de Atlas van de Nederlandse Taal, maar een boek dat je leest op de bank of meeneemt in de trein en het liefst in één ruk uitleest. Vervolgens kun je het meenemen op vakantie, bijvoorbeeld naar Gagaoezië, om daar eens even lekker met feiten over de lokale taal in het rond te strooien!
Is dit boek geschikt voor jou?
JA: Jawohl, si, da, bien sûr! Jij spreekt je talen wel. Dit boek helpt je om meer inzicht te krijgen waarom jouw frisgeleerde Deens wel een beetje op het Zweeds lijkt.
NEE: “Hun moeten allemaal Nederlands leren of het land uit, ik haat talen. Oprotte.” No, aquest llibre no és per a tu! (Dat was Catalaans, zie hoofdstuk 21)
Auteur: Gaston Dorren
Uitgever: Athenaeum
Verschenen: 2017
Pagina’s: 360
Over Gaston Dorren
Toen Gaston Dorren (1965) aan het begin van zijn politicologiestudie zonder duidelijke aanleiding een Deense grammatica kocht, had hij zich moeten afvragen of hij bij taalkunde niet beter op zijn plek zou zijn. Later werd hij wel taaljournalist, en misschien met des te meer plezier. Ergens onderweg trad hij ook nog een aantal jaren op als singer-songwriter.
Foto: Marleen Bekker
Het Smibanese is een dialect van de straattalen in Nederland. Het is een versmelting van Surinaams, Engels, Papiaments, Marokkaans, Turks, Ghanees en tot slot N...
Hoe zou het zijn als automonteurs, net als psychologen, hun vaktaal ook gebruiken in hun dagelijks leven?...
Mick Verbrugge bespreekt meer dan 250 andere Bijbelse spreekwoorden en uitdrukkingen in Bijbelse wijsheden voor managers. Dit boekje doet dienst als richtlijn v...
“Prachtig nummer is dat”, zei een collega van me laatst over een zeiknummer met een accordeon erin, zo’n instrument dat er sowieso al wel redelijk snel voor zor...