Ze zijn stokoud en springlevend: Nederlandse spreekwoorden. Hou je er net als ik van om soms zomaar een archaïsch spreekwoord in je vocabulaire te knallen om jezelf een schijn van intellect te geven? Het liefst zo’n spreekwoord waarvan je zelf stiekem ook denkt: waar slaat dit eigenlijk op? Dan moet je zeker het nieuwe Van Dale Spreekwoordenboek eens openslaan.
Door Aafke Schoenmaker
Waar al die Nederlandse spreekwoorden op slaan, kun je nu dus opzoeken in het Spreekwoordenboek van Ton den Boon, hoofdredacteur van de Dikke Van Dale. Elk spreekwoord krijgt een beknopte uitleg over de herkomst, gebruik en varianten. Kun je die uitdrukking in een zin gebruiken? Ja, voorbeelden uit kranten, romans en tijdschriften bewijzen dat de spreekwoorden echt nog recent gebruikt zijn. Daarnaast maken de korte informatieve hoofdstukjes over verschillende soorten spreekwoorden dat het boek meer leest als een boek en minder als een opsomming.
In het boek staan zo’n vijfhonderd uitdrukkingen die vandaag de dag actief gebruikt worden. Geen zorgen, ik garandeer je dat er ook spreekwoorden in staan die je nog niet kent, maar die je vanaf nu absoluut gaat gebruiken. Wat dacht je van: ‘Liever blo Jan dan do Jan’? Of: ‘Hoe meer je in de stront roert, hoe harder het stinkt’?
Den Boon heeft dus gekozen voor vijfhonderd spreekwoorden, een ‘harde kern’ die nog geregeld worden gebezigd. Dat maakt benieuwd naar de overige duizend (!) oubollige spreekwoorden in het Nederlands. Mogen we daar ook een boek over om die nieuw leven in te blazen?
Is dit boek geschikt voor jou?
JA: Als je een echte taalfanaat bent die graag onverwacht iets cryptisch als ‘de mens is de mens een wolf’ zegt.
NEE: Want je houdt niet van taal. Geeft niet, iedere ketter heeft zijn letter, zeg ik altijd maar.
Auteur: Ton den Boon
Uitgeverij: Van Dale
Jaar: 2018
Aantal pagina’s: 392
__________________________________
‘Het kinderpardon werd in 2012 door Diederik Samsom voor de poorten van de hel weggesleept.’ (Trouw, 24 juni 2016) Ik had de uitdrukking nooit eerder gehoord, m...
“Alstublieft mevrouw, uw latte macchiatto en cheesecake.” Genietend van mijn koffie verkeerd realiseer ik me dat je echt niet naar een horecagelegenheid hoeft t...
Er is wat vreemds met mij aan de hand. Ik vind mezelf altijd wel een aardig taalmeisje, maar nu gebeurt er iets dat ik niet leuk vind. Kijk, van de beroemde bom...
Het is altijd een heikel puntje: je loon. Je verdient meer, maar krijgt altijd te weinig. Toch mag je in je handjes knijpen dat je in het hier en nu leeft en ni...