”Nou, ik ga maar eens ophangen”, zeg ik aan de telefoon tegen m’n moeder. Ze begint te lachen: “Wat ga je waar aan ophangen?” Stilte. Ik, enigszins geïrriteerd: “Ach, je snapt toch wat ik bedoel. Wat moet ik dan zeggen?” Zij: “Laten we het gesprek beëindigen, bijvoorbeeld.” “Ok, nou eh, doei dan.” “Doei.”
Door Laura van Eerten
Het gesprek zat me niet helemaal lekker. Ze had natuurlijk gelijk. De smartphones van tegenwoordig hang je ook niet meer op. Vroeger bestond een telefoon uit een hoorn en een haak en als je uitgepraat was, hing je de hoorn weer op de haak. Toen ik klein was, hadden we thuis zo’n grijs vierkant ding met een draaischijf. Je moest letterlijk de hoorn opnemen en een nummer draaien om iemand aan de lijn te krijgen. ‘Opnemen’, een nummer ‘draaien’ en aan de ‘lijn’: in huidig telefoonland allemaal net zo hopeloos achterhaald als ‘ophangen’.
Na een rondvraag onder vrienden en collega’s blijkt toch bijna iedereen nog ‘ophangen’ te gebruiken voor het beëindigen van een telefoongesprek. Het is ook wel een handige en korte omschrijving, want wat moet je anders zeggen? ‘Het gesprek beëindigen’ klinkt vrij omslachtig en formeel, ‘neerleggen’ is min of meer hetzelfde als ‘ophangen’ en ‘wegdrukken’ kan ook niet, want dat gebruiken we al als we een binnenkomend gesprek juist níet willen beantwoorden. De vraag is trouwens ook wat er precies weg te ‘drukken’ valt, want touchscreens hebben geen knopjes.
Kortom, er klopt niks meer van ons beljargon. Maar of dat erg is? Ik denk het niet. Dat is juist wat taal boeiend maakt. En het is een mooie historische bron. Want over honderd jaar vraagt iemand zich ineens af waarom we ‘ophangen’ zeggen als we een gesprek afsluiten en schrijft daar dan een boekje over: ‘Waar komt ophangen vandaan?’. Leuk toch?!
Over Laura van Eerten
Taalkundige bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (IvdNT, voorheen INL) en blogger voor de rubriek Woordbaak: we mogen wel stellen dat Laura van Eerten net zo verzot is op onze taal als wij. Of misschien moeten we zeggen: verzot op woorden. Ze was zelf initiatiefnemer en auteur van het boek Waar komt pindakaas vandaan? En 99 andere vragen over woorden en de opvolger Waar komt hagelslag vandaan?, waarover ze al eerder de column Woordbeleg voor ons schreef. Ook zit ze achter de jaarlijkse Weg met dat woord!-verkiezing.
Meer van Laura van Eerten:
Wil je zelf je column terugzien op onze site? Stuur je column in.
‘Hun verloedere me taal.’ Hoeveel fouten ontdek jij in deze zin? Zelfs als je ze niet kunt verklaren met grammaticale uitleg, voel je dat deze zin van geen kant...
Het Goede Doel vroeg zich al af of het naar België wilde verhuizen, “want dat taaltje is zo zacht.” Vlaams: de zachte, deftige variant van het Neder...
“Hey!” “Hoe is ‘t?” “Goed, en met u?” “Bwa, ça va.” Stilte … We kennen allemaal wel dat soort gesprekken, waarbij in twee richtingen hetzelfde gezegd wordt en t...
In het boemeltreintje Den Haag Centraal – Voorschoten, 17.58 uur. Het is stampvol. Ik begrijp dit woord wel, want soms worden de mensen in Den Haag letterlijk d...