“Met mijn ventje mosselkes eten aan ’t zeetje.” Op de foto: een manspersoon van om en bij de 130 kilo schoon aan de haak, een pot jumbomosselen en een deel van de 750.000 vierkante kilometer grote Noordzee. Vanwaar dan die irritante verkleinwoorden? Infantiel gekwek staat al jaren in mijn top 5 van taalkwellingen. Tot mijn grote ergernis rukt het onnodig gebruik van diminutieven op. Tijd om paal en perk te stellen aan de kneuterigheid!
Door: Peggy van der Auwera
Jofele tafereeltjes
Op sociale media zijn ze schering en inslag, die vermaledijde verkleinwoordjes. Ze dienen vooral om te benadrukken hoe gezellig we het toch hebben. Een aperitiefje met de collegaatjes. Een museumpje meepikken met het mamaatje. Samen met de kindjes eendjes voeren in het parkje. Snoevers die hun dagelijkse bezigheden een aura van leukigheid toedichten.
Door een roze bril
Verkleinwoorden zijn ook handig om te verbloemen. Daarom krijg je de rekening vaak in eurootjes gepresenteerd (gevolgd door ‘saluutjes’). De dokter geeft je een spuitje (gevolgd door ‘auwkes’). Je vertelt een leugentje om bestwil. Je drink pintjes of bubbeltjes (voorafgegaan door ‘schollekes’). Je rookt sigaretjes. En je noemt je brutale puber een boefje (gevolgd door een oorveeg). Want diminutieven verzachten de bittere pil.
Een bittertje bij het biertje?
In de horecasector is de verkleutering echt stuitend. Hoe duurder het restaurant, hoe meer verkleinwoorden. Sla een menukaart open en je wordt naar je kindertijd gekatapulteerd. Alsof je bij Tante Terry en Nonkel Bob op schoot zit. Schuimpje, vleugje, lepeltje, plakje, reepje, stukje, zoetje, bittertje, knabbeltje, toetje, sapje, proeverijtje, wijntje, biertje, … Journalist Patrick Van Gompel is dan ook een man naar mijn hart. In zijn culinaire recensies voor Foodtaster.be geeft hij restaurants die weinig verkleinwoorden gebruiken een positieve vermelding.
Toedeloe!
Ik moet eerlijkheidshalve ook een mea culpa(atje) slaan. Klanten met wie ik een informele of haast amicale relatie heb, krijgen van mij vaak groetjes. Omdat de professionele passe-partout ‘met vriendelijke groet’ wat stroef(jes) klinkt. Iemand minder schlemielige alternatieven? Dan zeg ik alvast ‘mercikes’!
Heb je zelf ook een leuke column geschreven? Stuur ‘m in en maak kans op een Taalvoutjes-pakket!
Wist je dat we ook een quiz hebben over verkleinwoorden? Speel ‘m hier!
Een onderwerp van eeuwige discussie: haal je je glaasje fris uit de koelkast of uit de ijskast? Is een ijskast eigenlijk, stiekem, een vriezer en doet een grote...
Op school leer je allerlei regels over taal en spelling. En of het nu lang of kort geleden is dat je naar school ging, je hebt die regels nog vaak nodig. Hoe is...
Daar liggen ze dan, uitgeteld van een lange dag spelen, skaten, kletsen en giebelen. “Mogen we nog even kletsen?”, vroegen ze me. Maar van kletsen k...
Veel viel er niet te lachen in 2021 – het was het jaar van corona, het jaar van een demissionair kabinet, van vulkaanuitbarstingen en overstromingen. Maar...