Woordweetje: driemaal is scheepsrecht

Bootschap

Als iets twee keer is mislukt, zal het een derde keer zeker lukken. Je hebt er een beetje bijgeloof voor nodig, maar als je moeder al twee keer met een mislukte appeltaart is komen aanzetten, kun je haar aanmoedigen met “Kom op, driemaal is scheepsrecht!” Maar waarom in hemelsnaam drie keer? En vanwaar dat ‘scheepsrecht’?

Het getal drie heeft, vanwege de drie-eenheid de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, een symbolische betekenis. Dat was vroeger ook in de rechtspraak zo; bij belangrijke zaken kreeg men bijvoorbeeld drie kansen om de eed vloeiend af te leggen.  

Ook op zee golden gebruiken waaruit blijkt dat het getal drie recht (bijzonder) was: de schipper was verplicht drie maaltijden aan zijn scheepslieden te geven, iemand werd gestraft met drie slagen met een gortspaan en er waren drie getuigen nodig om iemand ter dood te verklaren aan boord, waarna diegene overboord gegooid werd met een luid “Eén, twee, drie, in Godsnaam!” Driemaal was dus scheepsrecht. Als je voortaan iemand voor de derde keer tegenkomt, weet jij tenminste uit te leggen waarom dat ‘scheepsrecht’ is.

Column

Speel de tweede grote instinkerquiz

Speel de tweede grote instinkerquiz

Leuk hoor, taal. Maar ook ontzettend ingewikkeld met alle regels én uitzonderingen. Want is het nou ‘zei af’ of ‘zegde af’? En ‘da...