Woordweetje: Lucifer

Mijn vriendin komt uit het buitenland en leert Nederlands. Ze kan zich soms verbazen over woorden die ik heel gewoon vind. Vorige week leerde ze het woord ‘lucifer’. Ik snap eerlijk gezegd niet waarom ze dat woord moet leren. Lucifers zijn toch een uitstervend fenomeen? Ik ben een roker, maar ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het laatst een doosje lucifers in handen heb gehad. Wat mij betreft verdient de lucifer een plekje in de volgende uitgave van 1000 Vergeetwoorden om te koesteren.

maurits geerts  Door Maurits Geerts

Lucifer betekent ‘lichtbrenger’ en stamt uit het Latijn, waar lux ‘licht’ en ferre ‘brengen’ betekent. Zo bezien is het dus geen slechte benaming. Een lucifer brengt immers licht (of vuur). Maar de betekenis van ‘lucifer’ is zoveel mooier in andere talen. Het is de benaming voor de Morgenster, de planeet Venus, maar ook een bijnaam voor de duivel. In de Bijbel komt het hele woord niet voor, maar we kennen Lucifer als de gevallen engel. Hij heeft een hoofdrol in Dantes Divina Commedia en in het gelijknamige toneelstuk van Vondel. Kortom, het woord roept veel associaties op.

In onze eigen taal staat ‘lucifer’ voor een klein stukje hout met een bolletje zwavel op het uiteinde. Geen wonder dat mijn vriendin verbaasd was over het feit dat wij een woord met zo’n prachtige betekenis gebruiken voor zo’n simpel gebruiksvoorwerp. Natuurlijk is er ook een Nederlandser alternatief: ‘zwavelstokje’. Maar dat woord kennen we eigenlijk alleen uit het sprookje van
Andersen, Het meisje met de zwavelstokjes. Verder wordt het niet gebruikt. Ik vraag me af wat er zou gebeuren als je de klassieke openingszin “Heb je een vuurtje voor me?” zou beantwoorden met: “Hier heb je mijn zwavelstokje.”

Foto lucifers door Carine van der Maas

Heb jij altijd al de herkomst van jouw favoriete woord willen weten? Laat het ons hieronder weten!

Column

Column: Kakkie (+ winactie!)

Column: Kakkie (+ winactie!)

In haar nieuwste boek ‘Taal voor de leuk‘ neemt Paulien Cornelisse ons mee in al haar taalverwonderingen. Van het woordje ‘heul’ (in pla...


Column

Column: Laten

Column: Laten

Vroeger bestond er een aflaatservice. Daar kon je je eeuwig leven veiligstellen. Tegenwoordig hebben mensen meer behoefte aan een oplaadservice. Dat eeuwige lev...


Column

Ann de Craemer

Ann de Craemer

Foto door Coen Broos Bommel-ding Ik moet een jaar of zeven zijn geweest zijn toen het besef hoe leuk taal kan zijn voor het eerst kwam. Ik was ziek en moest bin...