Woordweetje: Pissebed

pessebid

Hij is familie van de kreeft (en dus geen insect), verschuilt zich het liefst onder de stenen in je tuin en heeft een niet al te frisse naam. Jawel, we hebben het over de pissebed – in sommige streken ook wel  kelderezel, –varken of –zeug genoemd. Hoe komt dat kleine beestje eigenlijk aan zijn naam en heeft het wel wat met pis te maken? 


Gruwel je al van een kolonie pissebedden onder de steen in je tuin, dan moet je waarschijnlijk helemaal niet denken aan gedroogde, gemalen pissebedden in je papje voor het slapengaan. Toch gaat het verhaal dat dit kinderen die in bed plasten, zou helpen daarvan af te komen. Dat de beestjes graag bij elkaar kruipen in donkere en vochtige plekken, ammoniak uitscheiden en zo voor een pislucht zorgen, heeft mogelijk bijgedragen aan dit geloof.  

In het zuiden van Nederland en in Vlaanderen kennen ze het woord ook nog in een andere betekenis: ‘paardebloem’. In die betekenis is het woord waarschijnlijk afkomstig uit Frankrijk, waar de bloem pissenlit genoemd wordt. Dit betekent letterlijk ‘pis-in-bed’. Of dit ook invloed gehad heeft op de naam van dat kleine kriebelbeestje is onzeker. 

Hoe dan ook, van ons mogen ze lekker onder hun steen blijven leven.


Wist je dat we dit woordweetje ook al eens in beeld brachten? Je ziet het hier!

Column

Column: Eerste keer

Column: Eerste keer

Mijn eerste kamer in Nederland is bij een International Student House in Groningen, een speciale studentenwoning die door de universiteit is geregeld voor nieuw...


Column

Marc van Oostendorp

Marc van Oostendorp

Marc van Oostendorp is taalonderzoeker, schrijft artikelen voor NRC Handelsblad en Onze Taal én heeft al heel wat boeken op zijn naam staan. O ja ... en hij hee...


Column

René van Meurs

René van Meurs

Foto door Anne van Zantwijk Meneer Van der Heyden Mijn supermarkt heeft zo’n advertentiebord met handgeschreven kaartjes. Steeds wanneer ik erlangs liep, ging i...