Column: De kokodril van Denzel
We zitten in de kring. “Wat zou je toveren, als je voor één dag een tovenaar was?”, is de vraag. Ik hoor de mooiste dromen, die vooral te maken hebben met een z...
In een van onze eerdere woordweetjes gaven we een verklaring voor de woorden ‘straatarm’ en ‘
Door Maurits Geerts
De oudste vermelding van het woord ‘steenrijk’ in een Nederlandse tekst stamt uit de negentiende eeuw. Dat is rijkelijk laat voor een woord dat zijn oorsprong zou moeten vinden in de middeleeuwen. Het is denkbaar dat een middeleeuwse uitdrukking eeuwenlang mondeling is overgeleverd en pas laat aan het papier is toevertrouwd, maar erg waarschijnlijk is dat niet.
Het geheim zit in de klemtoon. We zeggen nu ‘steenríjk’, met de klemtoon op ‘–rijk’, maar wat als we de klemtoon leggen op ‘steen-‘: ‘stéénrijk’, ofwel ‘rijk aan stenen’. Edelstenen in dit geval. Het Duitse woord steinreich werd oorspronkelijk in de geologie gebruikt voor bodems die rijk waren aan (edel)stenen, en later overdrachtelijk voor mensen die zich sieraden belegd met edelstenen konden veroorloven. Zij waren stéénrijk. Een leenwoord van onze oosterburen, dus!
Naar de letter is ‘steenrijk’ wellicht nu nog van toepassing op onze koningshuizen en het doet me denken aan Liberace … Glitter, glamour, edelstenen, diamanten, dat is steenrijk! Geen bakstenen huis, maar blingbling. Succesvolle rappers zijn waarschijnlijk steenrijk, als ze diamanten in hun tanden laten zetten. De status van ‘steenrijk’ is van alle tijden. Edelstenen zijn een symbool van rijkdom en welvaart, nog steeds.
Heb jij altijd al de herkomst van jouw favoriete woord willen weten? Laat het ons hieronder weten!
We zitten in de kring. “Wat zou je toveren, als je voor één dag een tovenaar was?”, is de vraag. Ik hoor de mooiste dromen, die vooral te maken hebben met een z...
Foto door Anne van Zantwijk Meneer Van der Heyden Mijn supermarkt heeft zo’n advertentiebord met handgeschreven kaartjes. Steeds wanneer ik erlangs liep, ging i...
Dialecten, ze zijn er in verschillende vormen en maten. Maar niet iedereen beseft dat. Ik erger mij er maar al te vaak groen en geel aan. Onverstaanbare woorden...
Taalliefhebbers zijn ook maar mensen. Dat bewijst Roos Schlikker met haar nieuwe boek Moeder van glas. Waar ze voor ons vijfde boek nog een column schreef over ...